شهادتین بر ولایت امام علی(ع) در اذان، ناشی از اصول قرآنی و روایی

 شهادتین بر ولایت امام علی(ع) در اذان، ناشی از اصول قرآنی و روایی است زیرا قرآن ایشان را «ولی» معرفی می‌کند و روایات هم بر استحباب این امر دلالت دارد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)‌، متن ذیل پاسخ آیت‌الله‌العظمی سبحانی به این مطلب است که چرا شیعیان در اذان به ولایت حضرت علی(ع) شهادت می‌دهند؟
آیت‌الله سبحانی در این‌باره معتقدند که شیعیان در تمام بلاد شیعی، در اذان پس از شهادت بر رسالت پیامبر گرامی(ص)، بر ولایت امیرمؤمنان علی‌بن ابی‌طالب(ع) گواهی می‌دهند. در این‌باره توضیح چند نکته ضروری است:
1. تمامی فقهای شیعه بر این نکته اتفاق نظر دارند که شهادت ثالثه «شهادت بر ولایت علی(ع) » جزو اذان نیست و لذا هنگامی که فصول اذان را می‌شمارند، آن را هجده فصل بیشتر نمی‌دانند که عبارتند از: 4 تکبیر، 2 بار شهادت بر وحدانیت خدا، 2 بار شهادت بر رسالت پیامبر(ص)، 2 بار «حیّ علی الصلاة»، 2 بار «حی على الفلاح»، 2 بار «حیّ على خیر العمل»، 2 تکبیر و 2 بار تهلیل و این سخنی است که فقهای شیعه جملگی بر آنند.
2. اگر فردی شهادت سوم را به عنوان جزئی از اذان بگوید، کار حرامی مرتکب شده و گناه کرده است.
3. شهادت سوم در اذان، بدون قصد جزئیت جایز و یا مستحب است و این استحباب، دو مبنا دارد: علـی(ع) به حکم قـرآن و حـدیث رسول گرامی(ص)، ولیّ خـداست. امام صادق(ع) فرمود: هرگاه به رسالت پیامبر(ص) شهادت دادید، بر ولایت علی(ع) نیز گواهی دهید.
در اثبات اصل نخست و اینکه علی(ع) ولی خداست، گذشته از حدیث متواتر غدیر و روایات متواتر که پیامبر گرامی(ص) کراراً فرموده است: یا علیّ أنت ولیّ کلّ مؤمن بعدی(کنزالعمال:6/396، حدیث 6048). قرآن مجید نیز بر ولایت علی(ع) تصریح کرده است، آنجا که می‌فرماید: «إِنّما ولیُّکُم اللّهُ ورسولُه وَالّذینَ آمَنُوا الّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکاة وَهُمْ راکِعُون * وَمَنْ یَتَوَّلَ اللّه وَرَسُولهُ وَالّذینَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزبَ اللّه هُمُ الْغالِبُون:تنها ولی و سرپرست شما خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‌اند; همانها که نماز را برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند و کسانی که ولایت خدا و پیامبر او و افراد با ایمان را بپذیرند، حزب و جمعیت خدا پیروز است» سوره مائده، آیه55 و 56.
مفسران اتفاق نظر دارند که این آیه در حق امیر مؤمنان علی(ع) وارد شده است، آنگاه که فقیری وارد مسجد شد و از مردم درخواست کمک کرد و حضرت که در حال رکوع بود، با انگشت خود به فقیر اشاره کرد که انگشتر را از دست او برگیرد و در آن هنگام دو آیه یاد شده فرود آمد.
مدارک نزول این حدیث فزونتر از آن است که در اینجا ذکر شود، اما به عنوان نمونه به این موارد اشاره می‌کنیم: (تفسیر طبری:6/86; ابو بکر جصاص: أحکام القرآن:2/542; ابوالحسن واحدی نیشابوری در اسباب النزول:148; زمخشری در کشاف:1/422و مرحوم علاّمه امینی نزول آیه را در حقّ علی‌ابن ابی‌طالب علیه السَّلام از 66 منبع سنی نقل کرده است، حتّی حسان بن ثابت که در واقعه حاضر بود، چند بیتی درباره این رویداد گفت که یکی را یادآور می‌شویم:
فأنت الذی أعطیت إذ أنت راکع فدتک نفوس القوم یا خیر راکع. یعنی تو کسی هستی که در حال رکوع بخشیدی، ارواح دیگران فدای تو گردد، ای بهترین رکوع کننده). بدین ترتیب، با توجه به آیه مذکور و آیات و روایات متعدد دیگر، آشکار می‌شود که امیر مؤمنان(ع) ولی و سرپرست مؤمنان از جانب خدا است.
در خصـوص نکته دوم نیز قـاسم بن معاویه، از اصحاب امام صادق و کاظم(ع)، از آن حضرت چنین نقل کرده است:«هر گاه کسی از شما به وحدانیت خدا و رسالت پیامبر گواهی داد، برای تکمیل شهادت به ولایت علی(ع) نیز گواهی دهد» (احتجاج طبرسی:83).
بنابر آنچه گفته شد، احدی از شیعیان آن را به عنوان جزئی از اذان نمی‌گوید وحتی برخی در اقامه برای اینکه از دیگر اجزا تمیز داده شود، فقط یک بار آن را می‌گویند و در این‌صورت مشکلی در این مورد نخواهد بود. 

منبع: ایکنا